चालू घडामोडी : १८ एप्रिल

आग्रा विमानतळाला दिनदयाळ उपाध्याय यांचे नाव

  • उत्तर प्रदेशचे मुख्यमंत्री योगी आदित्यनाथ यांनी आग्रा विमानतळाला राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाचे नेते दिनदयाळ उपाध्याय यांचे नाव देण्याचा निर्णय घेतला आहे.
  • याशिवाय, गोरखपूरच्या हवाई तळावर उभारण्यात येणाऱ्या नागरी टर्मिनलला नाथपंथाचे संस्थापक गोरखनाथ यांचे नाव देण्यात येणार आहे.
  • योगी आदित्यनाथ हे देशातील नाथपंथीयांच्या महत्त्वाच्या केंद्रापैकी एक असणाऱ्या गोरखनाथ मठाचे महंत आहेत.
  • योगी आदित्यनाथ यांनी उत्तर प्रदेशच्या मुख्यमंत्रिपदाची सूत्रे हाती घेतल्यापासून अनेक धडाकेबाज निर्णय घेतले आहेत.
  • उत्तर प्रदेशातील अवैध कत्तलखान्यांवर बंदी घालणे, महिलांच्या सुरक्षेसाठी पोलिसांना अँटी-रोमिओ पथक स्थापन अशा निर्णयांचा यामध्ये समावेश आहे.
  • योगी आदित्यनथांनी काही दिवसांपूर्वी राज्य सरकारच्या कार्यालयांमध्ये पान मसाला, गुटखा आणि तंबाखुच्या सेवनावर बंदी घातली होती.

औषध खरेदी घोटाळ्यासाठी प्रविण दीक्षित समिती

  • औषध खरेदीत होणारे घोटाळे टाळण्यासाठी आणि या व्यवस्थेत संपूर्ण पारदर्शकता आणण्यासाठी माजी पोलिस महासंचालक प्रविण दीक्षित यांच्या अध्यक्षतेखाली समिती स्थापन करण्यात आली आहे.
  • यापुढे वैद्यकीय शिक्षण विभागातील सर्व औषध खरेदी या समितीमार्फतच केली जाणार आहे.
  • या समितीच्या सदस्यपदी मुंबई महानगर रुग्णालयांचे निवृत्त संचालक डॉ. संजय ओक आणि वैद्यकीय शिक्षण विभागाचे निवृत्त माजी सहाय्यक संचालक डॉ. सुरेश सरवडेकर यांची निवड करण्यात आली आहे.
  • वैद्यकीय शिक्षण विभागाच्या अंतर्गत येणारी सर्व शासकीय वैद्यकीय, दंत, आयुर्वेद महाविद्यालये, संलग्नित रुग्णालये व आरोग्य पथकांकरिता यंत्रसामुग्री, औषधे व शल्योपचार सामुग्री (सर्जीकल साहित्य) खरेदी करण्यासाठी यापुढे ही राज्यस्तरीय खरेदी समिती काम करेल.
  • या सामुग्री खरेदीसाठीची ई-निविदा प्रक्रिया राबविण्याच्या प्रक्रियेपासून संबंधीत खरेदीचा अंतिम निर्णय घेण्यापर्यंतची सर्व कार्यवाही पार पाडण्याचे अधिकारही याच समितीला देण्यात आले आहेत.
  • ही राज्यस्तरीय खरेदी समिती नऊ सदस्यांची असेल. ज्यात वैद्यकीय शिक्षण विभागाचे सहसंचालक हे सदस्य सचिव असतील.

‘सबका साथ, सबका विकास’ पुस्तक प्रकाशित

  • ‘सबका साथ, सबका विकास’ या पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या निवडक भाषणांचा संग्रह असलेल्या पुस्तकाचे प्रकाशन नरेंद्र मोदी यांच्या हस्ते दिल्लीत झाले.
  • या पुस्तकात पंतप्रधानांच्या २८ भाषणांचा आणि १४ ‘मन की बात’च्या संवादांचा मराठीत अनुवाद केला आहे.
  • पुण्याच्या अमेय प्रकाशनने हे पुस्तक प्रसिद्ध केले असून, आयबीएन-लोकमतचे पत्रकार अजय कौटिकवार आणि अमित मोडक यांनी या पुस्तकाचे संपादन आणि अनुवाद केला आहे.
  • या पुस्तकात सामाजिक, आर्थिक, राजकीय, प्रशासन, पर्यावरण, शेती अशा विविध विषयांवरची पंतप्रधानांची अभ्यासपूर्ण भाषणे घेण्यात आली आहेत.

८ राज्यांतील पेट्रोलपंप राहणार दर रविवारी बंद

  • पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी केलेल्या ‘इंधन वाचवा’ या आवाहनाच्या पार्श्वभूमीवर देशातील पेट्रोलियम वितरकांच्या संघटनेने १४ मे पासून ८ राज्यांतील पेट्रोलपंप दर रविवारी बंद ठेवण्याचा निर्णय घेतला आहे.
  • त्यानुसार तामिळनाडू, केरळ, कर्नाटक, आंध्र प्रदेश, तेलंगणा, महाराष्ट्र, हरयाणा या ८ राज्यांमधील अंदाजे २० हजार पेट्रोल पंप प्रत्येक रविवारी बंद राहतील.
  • केवळ रुग्णवाहिका आणि आपातकालीन सेवेच्या वाहनांनाच रविवारी पेट्रोल भरून दिले जाईल. त्यासाठी रविवारी पेट्रोल पंपावर एक कर्मचारी उपलब्ध असेल.

ऑस्ट्रेलियातील व्हिसा धोरणांमध्ये बदल

  • ऑस्ट्रेलियाने बेरोजगारीच्या समस्येवर मात करण्यासाठी १८ एप्रिलपासून व्हिसा नियमात बदल केला असून याचा फटका हजारो भारतीयांना बसणार आहे.
  • ऑस्ट्रेलियातील व्हिसा ४५७ धोरण हे परदेशी कामगारांमध्ये सर्वात प्रसिद्ध होते. विदेशातील कुशल कामगारांना यामुळे रोजगाराची संधी मिळत होती.
  • यानुसार कामगारांना ४ वर्षापर्यंत ऑस्ट्रेलियापर्यंत कामानिमित्त राहता येत होते. परंतु आता हा ४५७ व्हिसा रद्द करण्यात आला आहे. 
  • ऑस्ट्रेलिया हा निर्वासितांचा देश आहे. पण येथे नोकरीमध्ये स्थानिक तरुणांनाच प्राधान्य मिळावे यासाठी हा निर्णय घेण्यात आला आहे.
  • नवीन कायद्यानुसार महत्त्वाच्या आणि गरजेच्या ठिकाणीच परदेशी कामगारांना संधी दिली जाणार आहे.
  • ऑस्ट्रेलियात भारतीय कामागारांचे प्रमाण सर्वाधिक असून यानंतर ब्रिटन आणि चीनचा क्रमांक लागतो.
  • ऑस्ट्रेलियाचे पंतप्रधान: माल्कम टर्नबुल

तुर्कस्तानची अध्यक्षीय लोकशाहीकडे वाटचाल

  • तुर्कस्तानात घेण्यात आलेल्या सार्वमतामध्ये ५१.३७ टक्के मते मिळवून विद्यमान अध्यक्ष रिसेप तय्यीप एर्दोगन यांनी देशाच्या राजकारणावरील आपली पकड घट्ट केली आहे.
  • तुर्कस्तानमधील संसदीय कार्यपद्धतीऐवजी अध्यक्षीय पद्धत लागू करण्याच्या दृष्टीने हा महत्त्वाचा निकाल आहे.
  • तुर्कस्तानातील पंतप्रधान पद रद्द करून सर्वांधिकार अध्यक्षांकडे बहाल करण्याच्या बाजूने या सार्वमतामधून नागरिकांनी कौल दिला आहे.
  • तुर्कस्तानच्या दोन प्रमुख विरोधी पक्षांनी या निकालास आव्हान देण्याचा निर्णय घेतला आहे. मतमोजणीमध्ये प्रचंड गैरव्यवहार झाल्याचा आरोप त्यांनी केला आहे.
  • एर्दोगन हे २००३पासून तुर्कस्तानात सत्तेवर आहेत. त्यांच्या विरोधात मागील वर्षी उठाव करण्याचा प्रयत्न झाला होता. हा प्रयत्न असफल ठरल्यानंतर त्यांनी देशात आणीबाणी लागू केली होती.
 निवडणूक कशासाठी? 
  • तुर्कस्तानमध्ये अध्यक्षीय पद्धत लागू करण्यासाठी महत्त्वाच्या असलेल्या घटनादुरुस्तीसाठी ही निवडणूक झाली.
  • या प्रस्तावित विधेयकानुसार, यापुढील अध्यक्षीय आणि संसदीय निवडणूक ३ नोव्हेंबर, २०१९ रोजी होईल. तसेच, अध्यक्षांचा कालावधी पाच वर्षांचा असेल.
  • तुर्कस्तानमधील ही नवी प्रस्तावित रचना अमेरिका आणि फ्रान्सच्या धर्तीवर असेल. यात एका व्यक्तीला दोनदाच अध्यक्षपद भूषविता येऊ शकेल.
  • मात्र, या पद्धतीमध्ये त्रुटी असून अमेरिका किंवा फ्रान्समधील अध्यक्षीय राजवटीसाठी असलेल्या काही मर्यादा तुर्कस्तानने स्वीकारलेल्या नाहीत, असे  विरोधकांचे म्हणणे आहे.
  • अध्यक्षांना पायबंद घालण्यासाठी कोणतीही व्यवस्था नसल्याने यातून एकाधिकारशाही किंवा हुकूमशाहीकडे वाटचाल होणार आहे, अशी भीतीही विरोधक व्यक्त करत आहेत.
 तुर्कस्तानच्या अध्यक्षांची नवी भूमिका 
  • मंत्रिमंडळासह सर्व महत्त्वाच्या पदांवरील नियुक्तीचे अधिकार अध्यक्षांकडे असतील.
  • एक किंवा अधिक उपाध्यक्ष नेमण्याचे अधिकारही अध्यक्षांना असतील.
  • तुर्कस्तानमधून पंतप्रधान हे पद काढून टाकले जाईल.
  • न्यायव्यवस्थेमध्येही हस्तक्षेप करण्याचे अधिकार अध्यक्षांना असतील.
  • देशात आणीबाणी लागू करण्याचा अधिकार अध्यक्षांना असेल.

एचआयव्हीवर पहिले औषध शोधणारे डॉ. मार्क वेनबर्ग यांचे निधन

  • ह्य़ूमन इम्युनोडीफिशियन्सी व्हायरस म्हणजे एचआयव्ही विषाणूमुळे होणाऱ्या रोगावर त्यांनी पहिले औषध शोधणारे संशोधक डॉ. मार्क वेनबर्ग यांचे ११ एप्रिल रोजी निधन झाले.
  • त्यांचा जन्म माँट्रियलमध्ये १९४५ साली झाला. त्यांनी मॅकगिलमधून पदवी घेतली व कोलंबिया विद्यापीठातून रेणवीय जीवशास्त्रात पीएचडी केली.
  • कॅनडात त्यांनी १९८०च्या सुमारास पहिली एड्स प्रयोगशाळा सुरू केली. त्या वेळी एड्सचे प्रमाण आफ्रिकेत जास्त होते.
  • मॅकगिल येथे त्यांनी संशोधक म्हणून १९७४मध्ये काम सुरू केले. नंतर ते मॅकगिलच्या एड्स केंद्राचे संचालक होते.
  • लेडी डेव्हिस इन्स्टिटय़ूट फॉर मेडिकल रिसर्च या संस्थेत ते एड्स संशोधनाचे काम करीत होते.
  • त्यांनी मॅकग्रॉहिल विद्यापीठात एचआयव्हीवर संशोधन केले. एचआयव्ही विषाणूचा शोध लावणारे डॉ. रॉबर्ट गॅलो यांनी त्यांना ‘ते’ विषाणू संशोधनासाठी दिले होते.
  • त्यातून त्यांनी १९८९मध्ये ‘३ टीसी’ हे औषध तयार केले, ते एड्सवर गुणकारी ठरले. एड्सचे प्रमाण शून्यावर आले पाहिजे अशी त्यांची इच्छा होती.
  • एचआयव्ही रुग्णांना समानाधिकार व या रोगाविरोधातील औषधोपचार या दोन्ही क्षेत्रांत त्यांनी धैर्याने व मेहनतीने काम केले.
  • समलिंगी लोकांना मानवी समाजात मिळणारी वाईट वागणूक त्यांना अमान्य होती. त्यामुळे एलजीबीटी समुदायालाही त्यांनी पाठबळ दिले.
  • वेनबर्ग यांना २००१ मध्ये ‘ऑर्डर ऑफ कॅनडा’ हा मानाचा पुरस्कार मिळाला. २०१५मध्ये कॅनेडियन मेडिकल हॉल ऑफ फेममध्ये त्यांचा समावेश झाला. फ्रान्सचा ‘शवालिए द लिजन’ पुरस्कारही त्यांना मिळाला होता.

कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:

टिप्पणी पोस्ट करा